“Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedef olarak karşımıza çıkmaktadır.
“Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedef olarak karşımıza çıkmaktadır.
Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım süreci içinde değerlendirilmeden bertarafı hem maddesel hem de enerji olarak ciddi kaynak kayıpları yaşanmasına neden olmaktadır. Dünya üzerindeki nüfus ve yaşam standartları artarken tüketimde de kaçınılmaz şekilde bir artış yaşanmakta ve bu durum doğal kaynaklarımız üzerindeki baskıyı artırarak dünyanın dengesini bozmakta, sınırlı kaynaklarımız artan ihtiyaçlara yetişememektedir.
Bu durum göz önüne alındığında, doğal kaynakların verimli kullanılmasının önemi daha da ortaya çıkmaktadır. Bu nedenledir ki son yıllarda tüm dünyada sıfır atık uygulama çalışmaları hem bireysel hem kurumsal hem de belediye genelinde yaygınlaşmaktadır.
Sıfır atık teriminin önemsenmesi ile ortaya çıkacak avantajlar şunlardır;
❖ Çevresel verimliliğin artması,
❖ Temiz ortam kaynaklı olarak performansın artması,
❖ İsrafın önüne geçildiğinden maliyetlerin azaltılması,
❖ Çevresel risklerin azalmasının sağlanması,
❖ Çevre koruma bilincinin kurum bünyesinde gelişmesine katkı sağlandığından çalışanların “duyarlı tüketici” duygusuna sahip olmasının sağlanması,
❖ Ulusal ve uluslararası pazarlarda kurumun “Çevreci” sıfatına sahip olmasının sağlanması, bu sayede saygınlığının arttırılmasıdır.
Sıfır Atık İlkesinin Amacı:
Nüfus artışı, kentleşme ve teknolojik yenilik, yaşam standartları ve tüketim alışkanlıklarının farklılaşması. Doğal kaynakların hızla tükenmesi, artan atık, kirlilik ve iklim değişikliği gibi yaşamı tehdit eden birçok olumsuzluğa neden oluyor.
Sıfır Atık İlkesin Önemi:
Sonuç olarak, sınırlı doğal kaynaklar giderek azalmakta ve çevre kirliliği sorunu yaratmaktadır. Sıfır atık projesi faydaları, atık sorunlarını ekonomik faydalara dönüştürmede önemlidir.
Sıfır atık, atık oluşumunun nedenlerini inceleyerek atık oluşumunu önler veya en aza indirir ve mevcut sistemlerin kaynaklarında ayrılması ve geri dönüştürülmesi sırasında daha düzenli, sistematik ve uygulanır. Sıfır atık projesi faydaları mümkün olan standartları belirleme çabalarını içeren entegre bir yaklaşımdır.
- Atıkları uygun koşullarda ilgili tesise gönderilinceye kadar geçici olarak depolamak
- Toplanan atıkları türüne göre yetkili bir atık arıtma tesisine göndermek,
- Bu işlemleri planlamak ve tedarik etmek için bir dizi uygulama içerir.
Atık geri dönüşümü sorunu Avrupa ülkelerinde önemli istihdam ve gelir getiren sektörler yaratmıştır. Türkiye yavaş yavaş bu yere geldi. Günümüzde sokaktaki kâğıt toplayıcılardan oluşan geri dönüşüm departmanı giderek başka bir profesyonel ortama geçmektedir. Bu noktada gelir yaratarak ve israfı önleyerek ekonomiye hammadde ve enerji sağlayan sıfır atık projesinden elde edilen gelir ve ardından gelen geri dönüşüm hareketi önemlidir.
Gelir ve kar elde etmek için atıkları kaynağına göre ayırmak ve satmak çok doğal bir gerekliliktir. Şu anda özel sektör atıkları geri dönüşüm şirketlerine kolayca satabilir, ancak mevcut mevzuat kamu kurumlarının atıktan değer yaratmasına izin vermiyor. Ancak devlet kurumları, geri dönüşüm şirketlerine e-atık, kartuş atığı veya cam atığı satarak günlük olarak kullandıkları herhangi bir malzemenin ihtiyaçlarını karşılayabilmelidir. Sıfır Atık Projesi kapsamında yer alan kurumların ürettiği atıklar ağırlıklı olarak ait olduğu belediye tarafından toplanmaktadır.
SIFIR ATIK PROJESİ İLE YAPILAN TASARUFLARA BİR BAKALIM…
- 1 ton kullanılmış kâğıdın geri dönüşümüyle 17 ağacın kesilmesi önleniyor. Ayrıca
4100 kilowatt/saat elektrik enerjisi, 32 bin litre su ve 1750 litre fuel-oil tasarrufu sağlanıyor.
- 1 kâğıt, 5 kez yeniden kullanılabilir.
- 1 ton camın geri dönüşümü 100 litre akaryakıt tasarrufu sağlıyor.
- Cam şişe doğada 4000 yılda, plastik 1000 yılda, ciklet ise 5 yılda yok oluyor.
- Her gün tuvalet kâğıdı üretmek için 27 bin ağaç kesiliyor.
- Okyanuslara her yıl çoğu plastik olmak üzere 6 milyon ton çöp atılıyor.
- Bir yıl içinde denizlerden avlanan balıkların ağırlığının üç katı kadar atık, denizlere atılıyor.
- 1 ton plastiğin geri dönüşümü, 7570 litre yakıtın geri dönüşümünü sağlıyor.
- 1 ton camın geri dönüşümü 100 litre petrol tasarrufu sağlıyor.
- Finlandiya’da cam şişelerin %100’ü, plastik şişelerin ise %90’ı geri kazanılıyor.
- Almanya, “Doggone” projesiyle ölü hayvanları gübreye dönüştürüyor.
Geçtiğimiz günlerde plastik poşetlerde “Sıfır Atık Logosu” ve “Çevreci Slogan” kullanımına ilişkin bir duyuru yapıldı ve kullanım kriterleri belirtildi. “Sıfır atık” hedefiyle yola çıkılan ve 2 yılda önemli yol kat edilen plastik poşetlerle ilgili karara, 2021 yılı için yenilikler eklendi. Bundan böyle, plastik poşetlerin üzerinde sıfır atık logosu ve belirlenen çevreci sloganlar yer alacağı belirtildi. Yayınlanan karara göre satın alınan plastik poşetlerde artık bazı standartlar olacak ve plastik poşetlerin üzerine sıfır atık logosu ve belirlenen çevreci sloganlar eklenecek. Firmaların bu yenilikleri uygulaması için verilen son tarih ise 1 Temmuz 2021.
Belirtilen çevreci sloganlar ise dikkat çekmektedir:
- Daha sağlıklı bir çevre için “Sıfır Atık!”
- Geleceğimize değer katmak için “Sıfır Atık!”
- Sağlıklı yaşam, temiz çevre ile olur. Sende Sıfır Atık hareketine katıl!
- Daha Sağlıklı bir çevre için “Atıklar Geri Dönüşüme!”
- Çevreni sahiplen, Plastik Poşeti doğaya atma!
- Sıfır Atık hareketine katıl, Plastik Poşeti doğaya atma!
- Sıfır Atık hareketine katıl, aşırı tüketimden kaçın!
- Sıfır Atık hareketine katıl, Atıkları geri dönüşüme gönder!
- Kâğıt, Cam, Metal, Plastik atıklarımız için geri dönüşüm kutularını kullanalım!
- Geleceğini çöpe atma, Sıfır Atık ile geleceğine sahip çık!
- Sorumlu Tüketim İçin Sıfır Atık
- Sıfır Atıkla İsrafa Hayır
- Sıfır Atıkla Hediyeniz Gelecek Olsun
Yazar: Gamze CİVELEK
Tüm güncel gelişmelerden haberdar olmak için bizi sosyal medyada takip edin...