"Böceklerin Kralı"

Dünyada sadece Amanoslar'da yaşayan, Japonlar'ın çizgi film kahramanı, böcek koleksiyoncuların gözdesi olan ''6 antenli geyik böceği''nin korunması için çalışmalar sürüyor.

Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Erol Atay, Japonya'da 100 bin dolara kadar ulaşan fiyatlarla böcek koleksiyoncularınca satın alınan, aracılar tarafından yurtdışına gönderilen ''lucanus cervus akbesianus''un bilinçsizce toplanması nedeniyle neslinin tehlike altında olduğunu söyledi.

Atay, geyik böceklerinin iki ay yaşadığını, dişilerinin yaşlı ve ölü ağaç gövdelerine bir defada 12-24 adet yumurta bırakarak öldüğünü, larva süresinin ise 6 yıla kadar çıkabildiğini belirterek, yaşam alanlarının da her geçen gün daha da azalmasının nesillerinin devamı açısından sorun oluşturduğunu kaydetti.

Dörtyol ilçesine bağlı Kuzuculu beldesinde faaliyet gösteren Amanos Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği'nin (AÇED) çabasıyla ''Akbez Geyik Böceğinin Koruma Altına Alınması ve Tanıtımı Projesi'' kapsamında yöre köylülerini bilinçlendirmek amacıyla 3 bin kitapçık bastırdıklarını kaydeden Atay, bunları Hatay başta olmak üzere Gaziantep, Şanlıurfa ve Osmaniye'deki kamu kurumları ile okullara da dağıttıklarını belirtti.

Kitapçıkta, geyik böceğinin biyolojik özellikleri, yaşam alanı ve orman ekolojisine sağladığı faydalarının anlattıklarını ifade eden Atay, şöyle devam etti:''Geyik böcekleri normalde 4 antenlidir. Akbez geyik böceği olarak adlandırılan 'lucanus cervus akbesianus' ise 6 antenli. Bu nedenle böcek koleksiyoncuları büyük ilgi gösteriyor. Koleksiyoncular, köylülere para vererek bu böcekleri toplatıyor. Bu da Amanos Dağları'nda bulunan 6 antenli geyik böceğinin neslini tehlike altında bırakıyor.Geyik böceği ölmüş veya çürümüş meşe, kayın ve ardıç gibi ağaç gövdelerinin içinde tüneller açarak odunsu dokuyla besleniyor. Açılan bu tüneller içerisine mantar ve bakteriler yerleşerek kısa sürede gövdenin yok olması sağlanıyor. Ayrıca, bu böcekler ağaçkakan, sansar, tilki ve porsuğun besin kaynağını oluşturuyor. Ölenler ise toprağın mineral, tuz ve besinini karşılıyor.''

Bu böcek türünün neslinin devamı ve korunması için AÇED işbirliğiyle ormanlık alanlara meşe ağaçları istifleyerek yaşam alanları oluşturmayı planladıklarını kaydeden Atay, böylelikle popülasyonunu artırmayı amaçladıklarını, bilinçlendirme faaliyetleriyle de herkeste duyarlık yaratmaya çalıştıklarını söyledi.

Ormanlık alanlardaki kurumuş ağaçların toplanmaması gerektiğinin altını çizen Atay, ''Türkiye'de çok sayıda omurgalı hayvan koruma altında. Ancak geyi böceği gibi omurgasız canlılar için böyle bir düzenleme yok. Omurgasız hayvanlar konusunda da bir yaptırım olmalı'' dedi.

KÖYLÜLERDE BİLİNÇ OLUŞTU
Amanos Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği İkinci Başkanı Nazım Sönmez de yıllardır böceklerin köylüler tarafından koleksiyonculara adeta yok pahasına satılmak üzere toplandığını belirtti.

Endemik özelliği dolayısıyla yöreden adını alan geyik böceklerinin neslinin devamı için çalıştıklarını vurgulayan Sönmez, ''Japonya'ya da kitapçıklardan göndereceğiz. Japonya'da özellikle çocukların büyük beğeniyle izlediği 'Mushiking: King of the Beetles' (Böceklerin Kralı: Mushiking) adlı çizgi filmin kahramanı olmasının yanında geyik böcekleri kart oyunlarında da kullanıyor. Önceleri, böcek köylüler tarafından 5-10 TL'ye koleksiyonculara satılıyordu. Çalışmalarımızla köylüleri bilgilendirdik. Kitapçık sayesinde de duyarlılığın daha da artacağına inanıyoruz'' diye konuştu.

Yaptıkları çalışmanın meyvelerini almaya başladıklarını belirten Sönmez, son aylarda böcek toplayanlarla karşılaşmadıklarını sözlerine ekledi.

Destekleyenler