İklim Finansmanında Adalet Açığı: Yalnızca %3’ü “Adil Dönüşüm”e Ayrılıyor
Küresel iklim krizine karşı sağlanan milyarlarca dolarlık finansmanın büyük bölümü, görünüşe göre “adil dönüşüm” hedefinden uzak. ActionAid tarafından yayımlanan yeni bir rapor, uluslararası iklim fonlarının yalnızca %3’lük kısmının çalışanlar, topluluklar ve kadınlar için adil geçişi destekleyen projelere harcandığını ortaya koydu.
Rapora göre, son on yılda adil dönüşüm projelerine ayrılan toplam tutar 630 milyon dolar — yani teknoloji milyarderi Jeff Bezos’un süper yatı için harcadığı paradan bile daha az.
“İnsanlar İş ve Gezegen Arasında Seçim Yapmaya Zorlanıyor”
Rapor, Brezilya’nın Belem kentinde yapılacak COP30 İklim Zirvesi öncesinde yayımlandı.
ActionAid’in Küresel İklim Adaleti Sorumlusu Teresa Anderson, bulguların rahatsız edici olduğunu belirterek şunları söyledi:
“İnsanlar güvenli bir iş ile güvenli bir gezegen arasında seçim yapmaya zorlanıyor. Oysa adil geçişin amacı tam tersidir — kimsenin bu ikilemde kalmaması gerekir.”
Anderson’a göre mevcut finansman, karbon azaltımına odaklanırken toplumların sosyoekonomik dönüşümünü büyük ölçüde göz ardı ediyor.
600 Projeden Yalnızca 12’si Adil Dönüşümle Uyumlu
Rapor, Yeşil İklim Fonu ve İklim Yatırım Fonları tarafından finanse edilen toplam 644 projenin analizine dayanıyor.
Sonuç çarpıcı: Her 50 projeden yalnızca biri adil geçiş kriterlerini karşılıyor.
Projeler, şu dört temel göstergeye göre değerlendirildi:
-
İşçiler, kadınlar ve toplulukların sürece katılımı
-
Fosil yakıtlardan ve kirletici tarımdan sistematik çıkış
-
Yeniden beceri kazandırma ve gelir desteği planları
-
Eşitsizliğin azaltılmasına katkı
Sonuç olarak, her 35 doların yalnızca 1 doları bu ölçütlere uygun projelere gidiyor.
“İklim Fonları Kuzey Ülkelerinin Kontrolünde”
Anderson, İklim Yatırım Fonları’nın Dünya Bankası tarafından yönetilmesinin, fonların büyük ölçüde küresel kuzey ülkelerinin çıkarlarına hizmet ettiğini belirtti.
“Yeşil İklim Fonu ülkeler tarafından denetleniyor, ancak İklim Yatırım Fonları hâlâ güçlü ekonomilerin kontrolünde,” diyen Anderson, bu yapıların “adil geçişe uygun yeni bir finans mimarisi” ile değiştirilmesi gerektiğini söyledi.
COP30’da “Belém Eylem Mekanizması” Beklentisi
STK’lar, COP30’da ülkelerin “Belém Eylem Mekanizması” adı verilen yeni bir sistem üzerinde uzlaşmasını istiyor. Bu mekanizma, adil dönüşüm projelerine doğrudan finansman sağlanmasını ve ülkelerin bu alandaki taahhütlerinin takip edilmesini hedefliyor.
Anderson son olarak uyardı:
“Adalet olmadan iklim çözümleri de sürdürülebilir olamaz. İnsanları sürece dahil etmeyen hızlı çözümler, sonunda bizi daha yavaş ilerlemeye mahkûm ediyor.”
Yorum yapabilmek için üye olmanız gerekmektedir.