Türkiye, 2025 güneş enerjisi hedefi olan 18 GW’a 2024 ortalarında ulaşarak, yılı 19,6 GW ile kapattı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2025 yılı güneş enerjisi hedefi 18 GW olarak açıklanmıştı. Türkiye, belirlenen hedefe 2024 yılının Ağustos ayında ulaştı. Yıl sonunda güneş enerjisi kurulu gücü ise hedefi aşarak 19,6 GW seviyesinde gerçekleşti.
Ember’dan Enerji Analisti Bahadır Sercan Gümüş’ün aktardığına göre, bu büyümenin en önemli nedenlerinden biri, öz tüketim amaçlı lisanssız santrallerin yaygınlaşması oldu. Temmuz 2022’den bu yana büyümenin yüzde 94’ü öztüketime yönelik santrallerden gelirken, yönetmelikte yapılan değişiklikler sayesinde santral kurulum süreçleri kolaylaştırıldı ve teşvikler artırıldı.
Bununla birlikte Türkiye’de güneş enerjisindeki büyüme hızının katlanarak artması da dikkat çekti. Değerlendirmeye göre 2018-2022 yılları arasında güneş enerjisi kapasitesinin iki katına çıkması dört yıl sürerken, 2022 sonrası aynı artış sadece iki buçuk yıl içinde gerçekleşti.
Doğal gaz ithalatı azaltılarak ekonomiye katkı sağlandı
Yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımlar, Türkiye’nin enerji bağımsızlığını artırarak dışa bağımlılığı azalttı. Son iki buçuk yılda güneş ve rüzgâr enerjisi üretimi sayesinde Türkiye 15 milyar dolarlık doğal gaz ithalatının önüne geçti.
Özellikle güneş enerjisinden bu dönemde 52 teravat saat (TWh) elektrik üretilerek ülkenin toplam elektrik arzının yüzde 6’sını karşılandı. Bu üretim, 5,4 milyar dolarlık doğalgaz ithalatının gerçekleşmesini önledi.
Depolamalı santraller enerji dönüşümünde önemli rol oynuyor
Öte yandan Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında büyümeye devam edebilmesi için batarya depolamalı santrallere yatırım yapması da büyük önem taşıyor. Türkiye’de şu anda önlisans almış 33 GW’lık depolamalı güneş ve rüzgâr enerji projesi bulunuyor. Bu kapasite, mevcut 2030 batarya depolama hedefi olan 2,1 GW’ın çok üzerinde yer alıyor.
Yatırımların artması halinde çatı, hibrit, yüzer ve depolamalı güneş santralleri gibi alternatif çözümlerle Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücünü çok daha ileriye taşıması mümkün.
2035 hedefleri güncellenmeli
COP29 İklim Zirvesi sırasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi ile 2035 yılı güneş kurulu gücü hedefi 77 GW’a yükseltildi. Ancak değerlendirmede, bu hedeflerin Ulusal Katkı Beyanı’na da yansıtılmasının kritik olduğu belirtiliyor.
Türkiye yenilenebilir enerji liderleri arasında yerini alabilir
Türkiye’nin güneş enerjisindeki hızlı büyümesi, ülkeyi küresel yenilenebilir enerji liderlerinden biri haline getirme potansiyelini taşıyor. Ancak bu ivmenin korunabilmesi için teşviklerin devam etmesi, mevzuat süreçlerinin kolaylaştırılması ve yatırımların hızlandırılması gerekiyor.
Ayrıca rüzgâr ve hidroelektrik gibi diğer yenilenebilir enerji kaynaklarında da benzer bir büyüme sağlanması gerektiği vurgulanıyor. Örneğin, rüzgâr enerjisi 2024 yılında sadece yüzde 6,5 oranında büyüyerek beklentilerin altında kaldı. Bu nedenle Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) projelerine de daha fazla yatırım yapması öneriliyor.
