Geleceğimizde su sıkıntısı ile karşı karşıya olduğumuzu ve bugünlerin pek de uzak olmadığını biliyoruz. Peki bunun için ne yapıyoruz?
Su tüketimi ve kullanımı temel bir ihtiyaç olmakla beraber TÜİK’in resmi su tüketim rakamları gösteriyor ki ülkemizde bir kişi günde ortalama 224 litre su kullanıyor. Sadece bir kişinin kullandığı su 224 litreyken hanelerimizde bir ayda ne kadar su kullandığımızı düşünelim. Su tüketimimize dikkat etmek, daha kısa süreli duşlar almak, diş fırçalardan suyu kapatmak gibi hepimizin yıllardır duyduğu ve bildiği bilgiler dışında bir de kullanılan suyu tekrar kullanma imkanına sahibiz. Şimdi hemen nasıl olacak kullandığım suyu yeniden nasıl kullanacağım diye düşünebilirsiniz. İşte bu gri su arıtılması ile mümkün!
Evlerimizden çıkan tuvalet suyu hariç tüm atıksular yani banyo mutfak lavabo suları gri su olarak adlandırılıyor. Biz bu gri su olarak adlandırdığımız evsel atıksuları arıtıp yeniden kullandığımızda su tüketim oranımız oldukça düşecektir. Üstelik gri su arıtılması nispeten daha kısa sürede gerçekleştirilebilir ve daha düşük maliyetlidir. Arıtılan ve geri kazanılan gri suyu evlerimizde bahçe sulama, tuvalette kullanma, çamaşır yıkama veya diğer temizlik işlerinde kullanma gibi bir çok seçeneğe sahibiz.
Gri sular hacimsel olarak evsel atıksuyun ortalama %75 kadarını oluşturmaktadır. (Karahan, 2011). Haliyle gri suyun geri kazanımı ile kullanımı su tüketim oranını oldukça hafifletecektir.
Şimdi biraz da gri suyun geri kazanımından bahsedelim. Gri suyu direkt olarak kullanmamız mümkün ve bu bahçe sulamada oldukça kullanılan bir yöntem. Gri su Avustralya , Suriye ve Güney Afrika’da bahçe ve peyzaj sulamada, İsrail de ise meyve ağaçlarını sulamada dorğudan kullanılmaktadır. (Boyjoo ve diğ., 2013). Fakat gri suyun kullanımından önce arıtılması önemle tavsiye edilmektedir. Arıtılmadan kullanılan kirli suyun içerisindeki kirleticilerin doğrudan kullanımı ile toprak ve yer altı sularının kirlenmesine yol açılır. Yine arıtılmadan kullanılan gri suyun tuvalette kullanılması klozette leke bırakacağından temizlik açısından olumsuz etki sağlayıp daha çok kimyasal kullanımına iten kısır ve aslında hiç istemediğimiz bir döngüde sahip olacaktır. Buna rağmen gri suyu arıtmadan kullanmak istiyorsak herhangi bir depolama yapmadan kısa sürede kullanmalıyız. Banyodan çıkan suyu kullanacaksak eğer soğuduktan sonra kısa süre içerisinde bahçede kullanabiliriz. Gri suyun doğrudan kullanımı Avustralya, Amerika, Kaliforniya gibi ülkelerde gri su aktarım sistemi (Grey Water Diversion Device- GDD) olarak geçmektedir. Bu sistemde iki temel çalışma prensibi vardır. Bunlardan ilki banyo lavabo ve çamaşır makinesinden çıkan gri suyun , atık su hattına bağlamadan doğrudan rezervuarlarda kullanmaktır. Bir diğer yolu ise daha öncesinde bahsettiğim gibi bahçe suyu olarak depolama gerekmeksizin kullanmak. Gri suyun bahçeye aktarımı küçük bir elektrikli pompa ile gerçekleştirilebilir.
Son olarak gri suyun arıtıldıktan sonra kullanılması konusuna değinelim. Gri suların en verimli arıtımı biyolojik sistemler ve fiziksel arıtmanın kombine edilmesiyle gerçekleşir. Arıtım yöntemleri; yapay sulak alan, döner biyolojik reaktörler, ardışık kesikli reaöktörler, membran biyoreaktörler , elektrokoagülasyon ve fotokalatilik oksidasyondur. Geri kazanılması sonucu kullanılacak alana göre daha verimli arıtma yöntemleri, maliyet açısından kıyaslama yapılarak ve gerekli alan hesabına göre en uygun yöntem seçilebilir.
Alanya ilçesinde seçilen bir pilot bölgede gri su potansiyelinin belirlenmesi ve verimlilik hesaplarının detaylı bir şekilde yapılması sonucunda %45,5 oranında su verimi hesaplanmıştır. (Kutlu, Şentürk, Büyükgüngör,2017) Genel olarak da gri su arıtılıp yeniden kullanımı sonucunda %50 oranlarında bir verimden söz edebiliriz.
Şimdi bunları hayata geçirme zamanı. Kendimiz için küçük, dünyamız için büyük bir adım atma zamanı!
Sağlıkla kalın…
Yazar: İrem GÜVEN
Tüm güncel gelişmelerden haberdar olmak için bizi sosyal medyada takip edin...
