Geçtiğimiz günlerde İzmir Seferihisar'da Tohum Takas Şenliği yapıldı... Toprağa sevdalılar ellerinde, avuçlarında olan tohumları takas ettiler. Bu şenliğe neden ihtiyaç duyuldu? Çiftçiler, toprağa sevdalılar, kim var kim yok ellerinde, avuçlarındaki tohumları toplayıp takas ettiler.
Bu ilginç şenlik neden, nasıl doğdu? Sorularımızı Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer'e yönlendirdik...
- Tohum Takas Senligi'ne neden ihtiyaç duyuldu?
31.10.2006’da TBMM’den geçerek kanunlaşan 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu yerel çeşitler veya köy popülasyonları şeklinde tanımlanan genetik materyalin ticaretini yasaklamaktadır. Bu yasaya istinaden üreticileri bir şenlik ile bilinçlendirmek ve birraraya getirmek istedik.
- Bu kanun "tohumlarımıza ve dolayısıyla gelecegğmize" nasıl bir etkide bulunacak?
Dört yıl önce çıkarılan tohum kanunu ise durumu daha da kötüye götürüyor. Yerel tohumlar bu yasa ile adeta uyuşturucu madde gibi yasa dışı ilan edildi. Türkiye’de 31.10.2006’da TBMM’den geçerek kanunlaşan 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu yerel çeşitler veya köy popülasyonları şeklinde tanımlanan genetik materyalin ticaretini yasaklamaktadır.
Kanun bu tohumları çeşit saymıyor, tohum çeşit listesine almıyor ve ticaretini yasaklıyor. Örneğin Torbalı dağ köylerinde ilginç bir patlıcan çeşidi görüyoruz. Aynı tarlada üretilen patlıcanların hiç biri diğerine benzemiyor. Renkleri sarı, mor, beyaz, siyah olabiliyor. Bu farklılıklar bizim için çok iyi iken, tohumu metalaştırmak isteyenler tarafından satılmamaları için gerekçe olarak kullanılabilecektir. Şirketler yerel tohumları piyasadan silmek isterken, sadece kendi ıslah programlarında kullanmak üzere yaşamalarını istiyorlar. Onlara göre yerel tohumların yeri tarlalar değil gen merkezleridir.
Her şeyi bu arada tohumu metalaştırmaya çalışan bu sistem aslında üretici ve tüketicisiyle milyonlarca insanın çıkarlarına aykırı hareket edebilmektedir. Tohum Kanunu bu genetik kaynaklardan elde edilen yerel tohumlukların çiftçiler arasında değişimine açık olmakla birlikte ticaretine yasak getirmektedir. Benzer özellikler birçok diğer ülke yasasında da bulunmaktadır. Bu yasalarla ulusötesi tohum şirketleri hegemonyalarını pekiştirecek yeni bir güç kazanmış olmaktadırlar. Kısacası köylünün, çiftçinin yerel tohumları ve bunlardan ürettiği fideleri satması yasaklanmıştır. Bu zulümdür. Bu durum yavaş yavaş hayata geçirilmektedir.
Anayasa Mahkemesi'nde tohum kanunu ile ilgili CHP’nin açtığı dava dört yılı aşkın bir süreden sonra 13 Ocak 2011’de karara bağlandı ve 21 Ocak 2011 de Resmi Gazetede yayınlandı. Karar özet olarak, küçük bir istisna ile başvurunun reddi anlamına geliyor.
Şenlik hazırlığımız 4 aylık bir süreç aldı.Seferihisar, Urla, Mordoğan ve Karaburunda akşamları yapılan köy ziyaretlerinde 5553 sayılı kanundan bahsettik sorularını cevapladık. Tohum takasının önemini vurgulayarak şenlik programından bahsettik.
- Çeyiz sandıklarindan çıkarıp tohumlarıhı veren yaşlı teyzeler size neden güvendiler?
Aslında zaten bildikleri şeyleri onlara tekrar hatırlattık. Kaybolan tohumların önemini onlar bizden daha iyi bilmektedirler. Seferihisarda kaybolan ama Urlada bulunan bir tohuma ulaşmak onlar için çok önemli. Aslında Biz onların bize verdiği güvenle bu işe giriştik.
- Şenlik nasıl geçti?
Beklentilerimizin çok üzerinde bir etkinlik oldu. Katılım çok güzeldi. İnsanlar İstanbuldan, İzmitten, Samsundan Adanadan otobüsler tutup gelmişlerdi.
Normal şartlarda şenlik kapsamında gerçekleşen panellere katılım çok yüksek olmaz , Fakat Tohum Şenliği çerçevesinde yapılan panele katılım 500 kişinin üzerindeydi .
Tohum takası başladığında ortaya çıkan görüntü inanılmazdı. Böylesi bir katılım bizler için en büyük mutluluklardan biriydi.
- Ne tür tepkiler aldınız?
Gerek basın anlamında gerekse şenliğe katılanlar çok olumluydu. Sonuçta üreticiden yana bir iş yapmış bulunmaktayız. Üreticide tüketicide çok mutlu ayrıldı.Üreticilerin ellerinde olmayan ya da bulamadıkları tohumlara ulaşmasını sağlayabildik. Üreticilerin Tohum kanununa karşı bakış açısını gördük ve doğru bir iş yaptığımızın farkına vardık.
Bundan sonraki adım Tohumlarımızı çoğaltma çalışmalarına başlamak ve bir tohum ambarı kurarak gelecek nesillere geleneksel tohumların miras bırakılmasını sağlamak olacaktır.
Kaynak : ntvmsnbc
